Pokusimy się o bardziej syntetyczne, całościowe spojrzenie na wpływ rozwoju we wcześniejszych fazach życia — poczynając od dzieciństwa — na rozwój w fazach następnych. Będzie więc mowa o zależnościach, które nazwać można interstadialnymi. Jakie znaczenie ma niezbyt jeszcze obfita wiedza tego rodzaju? Ideą przewodnią tej książki jest zainteresowanie Czytelnika wiedzą autorekreacyjną, czyli taką, która może wspomagać kształtowanie przez jednostkę własnej drogi życiowej i własnego [rozwoju w sposób coraz bardziej kompetentny. Znajomość zależności interstadialnych stanowi — jak sądzę — bardzo istotny element tej wiedzy, zapewne nawet ważniejszy niż informacje zawarte w poprzednich rozdziałach. Będzie tu nas więc interesować, w jakiej mierze określony przebieg danej fazy życia (a ściślej pewnych jej aspektów) ułatwia lub utrudnia zmiany rozwojowe lub regresywne w fazach następnych. Nasuwają się tu następujące pytania, na które cząstkowe i rozproszone odpowiedzi formułowano od dawna, odwołując się do zdrowego rozsądku, wiedzy historycznej, obserwacji klinicznych i niektórych badań nad rozwojem człowieka i zwierząt: Czy i w jakim stopniu taki bądź inny przebieg danej fazy życia wpływa na fazę następną? Czy wpływ ten rozciąga się tylko na fazę sąsiednią, czy także na dalsze, a nawet na całe życie? Czy wpływ szczególnie korzystnych warunków rozwoju w fazie poprzedniej na fazę następną w drugiej połowie życia wydatnie maleje?
