Ciekawe światło na zależność rozwoju jednostki od warunków zarówno wrodzonych, jak i zewnętrznych, rzucają badania nad „cudownymi” dziećmi i osobami, które wsławiły się nadzwyczajnymi osiągnięciami w różnych dziedzinach. Po pierwszej fascynacji wrodzonymi talentami owych dzieci coraz częściej podkreśla się zadziwiającą zbieżność fenomenu cudownego dziecka z wyjątkowo korzystnymi warunkami wychowawczymi oraz intensywnym i wczesnym kształceniem. Fakty te […]
Powtarzalnych jałowych lub wręcz szkodliwych dla człowieka operacji produkcyjnych. Wzrost czasu wolnego i dobrobytu, rozszerzający możliwości wzbogacania codziennego repertuaru czynności zgodnie z indywidualnymi upodobaniami. Coraz większa dostępność instytucji oświaty dorosłych, nośników informacji, ułatwień w uprawianiu zajęć hobbistycznych, turystyki itp. Każdy z nas zawdzięcza niesłychanie wiele niezliczonym pokoleniom swych poprzedników i formującemu działaniu społeczeństwa. Nie należy wszakże zamykać […]
Jeszcze do niedawna uczonych i wielu laików pasjonowały spory na temat tego, który rodzaj dziedzictwa jest bardziej istotny. Koronnym argumentem na rzecz znaczenia wrodzonych zdolności były niepowodzenia wielu ludzi w nauce gry na instrumentach muzycznych. Dziś wiemy, że oprócz wrodzonych zdolności wielkie znaczenie ma tu wczesne pobudzanie aktywności wokalnej i muzycznej dziecka: zaniedbania w tej […]
Podobnie współcześni zwolennicy konstruktywistyczne- go poglądu na rozwój człowieka, np. G. Labouvie-Vief (1982), uznają, że uproszczeniem jest sądzić, jakoby rozwój jedynie wydobywał z potencjału jednostki to, co już w nim było od początku. Niesłychana zdolność uczenia się pozwala człowiekowi stwarzać własne oblicze duchowe i cielesne przez przyswajanie takich a nie innych wzorów, umiejętności, systemów wartości, w […]
Coraz lepsze postrzeganie własnego życia jako spójnej i dynamicznej całości wymaga wglądu w przyczyny i okoliczności, które nas uformowały i mogą nadal formować. Psychoterapeuta mógłby w tym miejscu powiedzieć, że głęboki wgląd może nam zapewnić dopiero seria seansów pod jego osobistym kierunkiem. Z oferty tej warto skorzystać przy pierwszej okazji (jest o aa użyteczna i […]
Zważmy, iż samopoznanie rozumiane jest potocznie najczęściej jako poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: Jaki jestem? Odpowiedź jest tu zwykle czymś w rodzaju statycznego autoportretu, skomponowanego z pewnej liczby dodatnich i ujemnych „cech psychicznych”. Tymczasem pomocne w dalszym rozwoju osobistym samopoznanie wymaga odpowiedzi na takie oto pytania: Jakie jest moje otoczenie formujące? Jaki ja sam jestem? Dlaczego jestem, kim […]
