Tendencja do zamykania rozwoju psychicznego w ramach pierwszej części ludzkiego życia znalazła też wyraz i kolejne oparcie w bulwersującej teorii Zygmunta Freuda (1856-1939). Zgodnie z psychoanalizą wszystkie istotne cechy osobowości, a wśród nich schematy reagowania na sytuacje trudne, konfliktowe, formują się w dzieciństwie. Osobowość zostaje ukształtowana w pierwszych latach życia i aby zrozumieć reakcje dorosłego, […]
W odniesieniu do większości zdolności można go w tym przedziale wieku opisać w dobrym przybliżeniu za pomocą równania pierwszego stopnia” (Wechsler 1972, s. 26—27). Komentując krzywe na rys. 3 Wechsler wskazuje, że spadek inteligencji z wiekiem jest nawet szybszy niż spadek wydolności fizycznej, i stwierdza z naciskiem, że wbrew powszechnemu mniemaniu pewne zdolności umysłowe ulegają […]
Wiele istotnych przemian, którym podlega psychika dzieci, spełnia dokładnie powyższe warunki. Wszystkie dzieci uczą się kolejno chodzić, mówić, rozwiązywać najpierw konkretne, a później abstrakcyjne zadania itd. Od początku naszego wieku badania psychologiczne dostarczały coraz to nowych danych zdających się świadczyć o tym, że rozwój psychiczny trwa nie dłużej niż progresywne przemiany ciała. Wynaleziona w roku 1905 […]
Psychologia była przez długie wieki częścią filozofii. Jako samodzielna nauka empiryczna ukształtowała się w ostatnim ćwierćwieczu wieku XIX i od razu podjęła m.in. problematykę rozwoju. Pierwsze prace z tego zakresu polegały na obserwacjach rozwoju psychicznego małego dziecka. Prowadzono je zwykłe w formie dziennika spostrzeżeń, odnotowującego zmiany w zachowaniu dziecka w kolejnych tygodniach, miesiącach i latach […]
Odwieczna tradycja dzieli życie człowieka na okres rozwoju, produktywności i okres uwiądu. Uznaje ona, że dzieciństwo i młodość jest czasem formowania się ciała i psychiki, wiek średni — fazą ekspansji poprzez pracę i wydawanie potomstwa, starość zaś — epoką niszczącego regresu. Podstawę tej tradycji stanowią obserwacje cyklu przemian ludzkiego ciała od urodzenia do śmierci. Biologowie, […]
Obserwacje podobnych przejawów regresu łatwo prowadzą do uznania, że ewentualne możliwości rozwojowe człowieka dorosłego są tak nikłe, iż mówienie o nich może wzbudzić irytację. Gdy pewien pan w sile wieku dowiedział się, że piszę tę oto książkę, skomentował jej tytuł z przekąsem: A ja właśnie w ramach rozwoju człowieka dorosłego zamówiłem sobie aparat słuchowy! Inna […]
