Dwa najogólniejsze systemy poznania i przetwarzania informacji oraz ich wzajemne oddziaływania: a) hierarchiczny model rozwoju, polegający na wypieraniu systemu mythos przez logos, b) model równoległy, w którym rozwój polega na wzajemnym wzbogacaniu się obu systemów
(Labouvie-Vief 1985). przez pierwiastek racjonalnego poznania (logos), reprezentowany przez naukę. Jak starała się pokazać w swym znakomitym referacie na światowym kongresie psychologii rozwojowej w roku 1985 w Tours Gisela Labouvie-Vief, dziś zyskuje uznanie pogląd, że mythos i logos to pierwiastki nie wrogie i przeciwstawne, lecz uzupełniające się i wzbogacające wzajemnie (rys. 7). (Nie dysponuję tekstem Labouvie-Vief, do którego mógłbym zainteresowanych czytelników odesłać, cytuję z pamięci). To, co powiedziane zostało wyżej, nie wyczerpuje przejawów potencjalnego rozwoju intelektualnego ludzi dorosłych. Wskazuje jednak wyraźnie — jak wolno mniemać — na anachronizm obiegowego sprowadzania tego rozwoju do powiększania zasobu wiedzy. Rozwój fizyczny Nie bez kozery zarówno Elżbieta Sujak, jak i cytowane wyżej osoby badane, wymieniając dziedziny i przejawy rozwoju w wieku dojrzałym, zgodnie pomijały rozwój fizyczny. W wieku dojrzałym pogarszają się wskaźniki fizjologiczne naszego ciała. Zmniejsza się stopniowo pojemność życiowa płuc, wydłuża czas reakcji na bodźce wzrokowe i słuchowe, spada zdolność akomo- dacyjna oka, maleje masa mięśni itp. Czy można tu więc mówić
o jakichkolwiek zmianach rozwojowych?