Okazja do rozwoju

Jak łatwo zauważyć, pierwszy z opisanych stylów życia przynosi więcej nowych zadań i doświadczeń, więcej okazji do rozwoju. Podobnie sprzyja rozwojowi inny generalny rodzaj zachowania, który cytowani już Kohn i Schooler (1986) nazywają „zawodową ¡aamosterownością”. Oznacza ona taki sposób wykonywania pracy, który polega na wykorzystywaniu własnego intelektu, dokonywaniu samodzielnych ocen sytuacji i konsekwencji działań, wyciąganiu wniosków, przejawianiu inicjatywy. Zawodowa samosterowniość wymaga nie tylko tego, co wymienieni autorzy nazywają elastycznością intelektualną, lecz wiąże się także z poczuciem odpowiedzialności przed samym sobą i poczuciem wpływu na rzeczywistość i własny los. Przejawianie samośterowności zależy od stopnia rzeczowej złożoności pracy; nie ma pola do samosterowności, gdy praca jest drobiazgowo nadzorowana, nie wymaga samodzielności ani inicjatywy. Praca wysoce złożona natomiast zarówno wymaga samosterowności, jak i sprzyja jej dalszemu rozwojowi, i to rozwojowi wykraczającemu — jak twierdzą cytowani autorzy — poza działalność ściśle zawodową.