Starsze kobiety natomiast stają się według Gutmanna nawet w społeczeństwach patriarchalnych mniej afiliatywne i podporządkowane, bardziej agresywne, władcze, autokratyczne. Są w porównaniu z młodszymi kobietami mniej zainteresowane wspólnotą, a bardziej własnym działaniem. Gutmann tłumaczy te zmiany uwalnianiem się kobiet i mężczyzn po wypełnieniu obowiązków rodzicielskich od ograniczeń, narzucanych w toku młodzieńczej socjalizacji przez stereotypy ról męskich […]
W drugim okresie ludzkiego życia rzucają studia D. Gutmanna (1977, 1980). Autor ten badał metodą wywiadów i testów projekcyjnych m.in. niepiśmienne społeczności wiejskie Indian Nawaho, Majów z Meksyku, Druzów z Bliskiego Wschodu. Porównując ludzi młodszych (35—54) i starszych stwierdził on, że kobiety i mężczyźni przechodzą po pięćdziesiątce przemiany rozwojowe zmierzające w przeciwstawnych kierunkach. Młodzi mężczyźni […]
W dzieciństwie, zwłaszcza wczesnym, jak łatwo zauważyć — dominuje „id”, popychając jednostkę do działań impulsywnych, mało jeszcze powściąganych przez znajomość zasad postępowania i rozumne przewidywanie skutków. Jednym z najistotniejszych przejawów rozwoju osobowości jest wedle Freuda przejście od zasady rozkoszy do zasady rzeczywistości. Mówiąc inaczej — rozwój polega na wzroście samokontroli, wymaganym zarówno przez warunki życia […]
Psychologowie nie ustalili dotąd wspólnego rozumienia pojęcia ,,osobowość”, a co ambitniejsi uczeni tworzą własne teorie osobowości. Niektórzy z nich, jak H. Eysenck (1981), J. Strelau , zajmują się tymi przejawami osobowości, które, jak temperament, są w zasadzie wrodzone, a tym samym dotyczą interesującej nas tu problematyki marginesowo. Inni badacze osobowości koncentrują się na nabytych w […]
„Przestałem osądzać innych w sposób bardzo ostry, negatywny. Próbuję widzieć dobre intencje w zachowaniu innych” (mężczyzna, 30 lat). „Większa zdolność dokonywania wyboru. Regres: po rzuceniu sportu — obniżenie sprawności fizycznej” (mężczyzna, 31 lat). ,,a) Stałem się bardziej liberalny, tzn. dopuszczam różnorodność ocen i zachowań innych. Myślę bardziej w kategoriach ogólnych, podejmowania i realizacji dalszych i wyższych celów kosztem […]
Przyjrzyjmy się z kolei serii krótkich wypowiedzi osób w wieku 26—46 łat, zapytywanych przeze mnie o przejawy rozwoju, zaobserwowane u siebie ostatnio (pytanie dotyczyło też przejawów regresu, lecz temat ten większość osób pominęła). Walor poznawczy tych wypowiedzi polega na rozszerzeniu ram przytoczonej wyżej klasyfikacji i ukazaniu wielu szczegółowych przejawów rozwoju w obrębie takich ogólnych kategorii, […]
