W dwa lata później w cytowanych Dziennikach pojawia się zapis mogący świadczyć o przezwyciężeniu tego kryzysu i o czymś więcej — o osiągnięciu nowej dojrzałości duchowej, przynoszącej (zgodnie z omawianą dalej w tym rozdziale teorią Junga) nieosiągalną dotąd harmonię wewnętrzną: „Ustała moja straszliwa niezgoda ze światem, ten zatarg, trwający od głębin młodości. Ustało wieczne niezadowolenie […]
Niektóre kobiety przechodzą kryzys wywołany przekroczeniem czterdziestki, przeżywanej boleśnie jako granica dwóch epok życia. Oto dramatyczny opis stanu ducha z tego okresu, zaczerpnięty z intymnych Dzienników Zofii Nałkowskiej: „Dawniej pochlebiałam sobie, że będę umiała się starzeć. A jednak ten właśnie kryzys przeżyłam bardzo ciężko, głęboko i dokładnie. Na wszystko naokoło, na wszystko życiowo aktualne patrzę […]
Czy liczba lub skala sytuacji trudnych o cechach kryzysu jest w wieku średnim szczególnie wydatna? Jako źródła sytuacji tego rodzaju wymienia się ubytek sił i niektórych sprawności, meno- pauzę u kobiet, stagnację w życiu małżeńskim, stagnację w rozwoju zawodowym i postępach kariery, utratę sensu życia itp. Nancy Datan (1980) zwróciła uwagę na to, że wiele […]
Moda na rozważania o „kryzysach wieku średniego” jest już na tyle przeszłością, że zjawiska te można dziś rozpatrywać z dystansem i bez początkowej przesady. Zgodnie z teorią Eriksona (1968) każdy okres życia stawia jednostkę przed biegunowo przeciwstawnymi możliwościami i każde zadanie w sferze rozwoju psychospołecznego należy rozpatrywać jako kryzys, którego rozwiązanie oznacza kolejny krok rozwojowy. […]
Levinson konstatuje, że lata 33—40 to dla zbadanych przezeń mężczyzn faza stabilizacji, polegająca na umacnianiu wypracowanej wcześniej struktury życia, której główne elementy stanowi własna rodzina i zapoczątkowana kariera zawodowa. Z czasem przychodzą zmiany: nowe sukcesy i możliwości lub konstatacje, że obrane niegdyś cele są nierealne. A tymczasem ci, którzy osiągnęli wymarzone w młodości pozycje, nieraz […]
Granice tej centralnej epoki życia, jak i poprzedniej, wyznaczane są różnie i z natury rzeczy wypada je uznać za płynne. Przyjmiemy tu dla zakreślenia ram wykładu, że jest to okres między 35 a 60 rokiem życia. Wielkości te są przesuwalne w dół lub górę, co nie pozostaje bez wpływu na samopoczucie osoby, która sama ocenia […]
