Moda na rozważania o „kryzysach wieku średniego” jest już na tyle przeszłością, że zjawiska te można dziś rozpatrywać z dystansem i bez początkowej przesady. Zgodnie z teorią Eriksona (1968) każdy okres życia stawia jednostkę przed biegunowo przeciwstawnymi możliwościami i każde zadanie w sferze rozwoju psychospołecznego należy rozpatrywać jako kryzys, którego rozwiązanie oznacza kolejny krok rozwojowy. Podobnie K. Dąbrowski (1979) łączył rozwój osobowości ze swego rodzaju kryzysem, który nazywał „dezintegracją pozytywną”. Ponieważ zachowanie człowieka i jego osobowość to struktury w określony sposób zorganizowane, aby osiągnąć wyższy poziom rozwoju (organizacji), stare struktury muszą najpierw ulec osłabieniu, rozchwianiu, czyli dezintegracji. Zdaniem Dąbrowskiego „osobowość rozwija się przez rozbicie dotąd istniejącej, prymitywnie zintegrowanej struktury […] musi przejść przez okres dezintegracji i dojść w końcowym etapie do nowej, wtórnej integracji. […] Dezintegracja ogólna, globalna pojawia się często jako konsekwencja ważniejszych doświadczeń życiowych. Powoduje ona często (na przygotowanym gruncie) proces kryzysowy i narusza (lub rozwija) całą psychikę jednostki, zmieniając ją dość zasadniczo” (Dąbrowski 1979, s. 9, 15). Mamy tu do czynienia z mechanizmem rozwoju przez reorganizację, na który wskazywał już wyżej podrozdział W spółwy stępowanie regresu i rozyjoju.
