Starzy są podejrzliwi

Zalążków jednostronnie negatywnego stereotypu starości poszukiwać można już u Arystotelesa. W nakreślonej przezeń charakterystyce ludzie starzy są podejrzliwi, złośliwi, gadatliwi. Są też wprawdzie roztropni, ale zarazem tchórzliwi, skąpi i nazbyt interesowni, nie pragną rzeczy wielkich (Arystoteles 1950). Współczesne badania nie potwierdzają mniemania, jakoby wszyscy stawali się na starość w jakiś szczególny sposób psychologicznie podobni. Badania B.L. Neugarten (1968) pozwoliły stwierdzić, że uformowana wcześniej osobowość nie zanika z wiekiem dzięki niej właśnie obraz starości jest bardziej zróżnicowany, niż się potocznie sądzi i niż to wynika z opisanej dalej teorii wyłączania się, z którą Neugarten owocnie polemizuje. Istnieje związek stylu starzenia się z wcześniej ukształtowaną osobowością. Wśród 50 przebadanych osób w wieku 70—79 lat autorka wyróżniła 8 trwałych typów starzenia się, powiązanych z czterema typami osobowości. Oto niektóre z nich. Typ osobowości biernie zależnej ujawnił dwa sposoby starzenia się: Apatyczny, polegający na redukcji kontaktów z ludźmi ograniczeniu całej aktywności np. do zaspokajania własnych potrzeb fizjologicznych. Szukający wsparcia: osoba starzejąca się w ten sposób ma silną potrzebę zależności i kontaktu z jedną — dwoma osobami, które byłyby dla niej podporą.