Przeciwieństwem osobowości biernie zależnej jest typ nazwany przez Neugarten osobowością zintegrowaną. Należą tu osoby o bogatym życiu wewnętrznym i sprawnym umyśle. Są one plastyczne, otwarte na nowe bodźce, dojrzałe. Akceptują swe impulsy wewnętrzne i kontrolują je w dostatecznej mierze. Przedstawiciele tego typu wykazywali wysoki stopień zadowolenia z życia niezależnie od tego, czy ich sposób starzenia […]

Zalążków jednostronnie negatywnego stereotypu starości poszukiwać można już u Arystotelesa. W nakreślonej przezeń charakterystyce ludzie starzy są podejrzliwi, złośliwi, gadatliwi. Są też wprawdzie roztropni, ale zarazem tchórzliwi, skąpi i nazbyt interesowni, nie pragną rzeczy wielkich (Arystoteles 1950). Współczesne badania nie potwierdzają mniemania, jakoby wszyscy stawali się na starość w jakiś szczególny sposób psychologicznie podobni. Badania B.L. […]

Ta ostatnia konstatacja tak dalece nie odpowiada zdrowemu rozsądkowi i hipotezom badaczy, że głowią się oni nad tym, czy nie ma tu gdzieś błędu w metodzie i obliczeniach. Według jednego z przypuszczeń obraz starości wypada tak pomyślnie dlatego, że ludzie nieszczęśliwi po prostu wcześniej wymierają, poprawiając w ten sposób statystykę na korzyść starców jako istot […]

Gdy się widzi, jak nerwowo reagują niektóre osoby w wieku średnim na powyższą listę, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że zadanie 6 wypada uznać za istotne dla wcześniejszych okresów życia. Jego skuteczna realizacja w duchu rozsądnie zwalczającej strach przed śmiercią filozofii stoickiej pozwoliłaby bowiem ni mniej ni więcej tylko zachować życie wielu ludziom dalekim jeszcze […]

W dawnych społeczeństwach patriarchalnych starcy byli nosicielami zbiorowych doświadczeń, otaczanymi czcią mędrcami, oni dzierżyli władzę. Sytuacja ta zaczęła ulegać zmianom nie tylko pod naporem przeobrażeń społecznych, przyspieszających rotację na wpływowych stanowiskach. Istotną rolę odegrały tu też postępy w zastępowaniu żywej ludzkiej pamięci, przechowującej tradycje, pamięcią sztuczną w postaci trwałych zapisów informacji, a także rozwój wyspecjalizowanej […]

Rodzice niezdolni do brania lekcji tego rodzaju mogą sobie nieźle radzić, gdy dzieci są jeszcze małe. Ale tylko ci z nich, którzy chcą i potrafią rozwijać się nadal wraz z dziećmi, mają  największe szanse na utrzymanie z nimi bliskiej więzi emocjonalnej i przyjaźni, gdy wejdą one w wiek młodzieńczy i dojrzały. Rodzice tacy potrafią antycypować […]