Nierzadko spotyka się pogląd, że starość stanowi okres refleks-;! nad życiem jako całością. Owa starcza refleksja przynosi, nieraz cenne owoce w postaci autobiografii, wspomnień o ludziach czasach. Dzieła te mają wartość dla historyków i szerokiej publiczności. Niekiedy podejmowane są z wyraźną intencją przekazania ważnych doświadczeń i informacji. Darwin adresował swą autobiografię do wnuków. Benjamin Franklin […]
Podczas gdy każda poprzednia faza życia była przygotowaniem do następnej, starość nie ma tej perspektywy i dlatego łączona jest często z myśleniem o śmierci i obawą przed nią. Niektórzy myśliciele i artyści nadają myśleniu o śmierci rangę głównego problemu ludzkiej świadomości i ludzkiego losu. Tu jednak badania psychologiczne przynoszą wynik paradoksalny, podobny temu, który ujawniły […]
Starzenie się, zwłaszcza psychiczne, wypada rozpatrywać jako proces raczej selektywny niż globalny; jest to ponadto proces podatny na działania kompensacyjne (Baltes, Baltes 1980). W miarę postępującej inwolucji organizmu działania kompensacyjne nie mogą obejmować wszystkich sfer aktywności i są coraz bardziej selektywne. Dlatego dla opisu tego procesu wymienieni autorzy posługują się terminem „selektywna optymalizacja”. Jej przejawem […]
Struktura życia ludzi starych bywa kontynuacją struktury wcześniejszej (np. u rolników, rzemieślników, artystów) lub zmienia się w wyniku zaprzestania pracy zawodowej. Przyczyną zmian struktury bywa też owdowienie, śmierć rodzeństwa, przyjaciół, a także spadek łatwości poruszania się i choroby, utrudniające kontakty z ludźmi. Zmiany struktury życia zależą także od typu społeczeństwa i kultury. W społeczeństwach tradycyjnych starcy […]
Starsza inwolucja ma za przyczynę przewagę procesów katabolicznych nad anabolicznymi , w wyniku czego spada aktywność poszczególnych układów i następuje upośledzenie zdolności przystosowawczych. Inne przyczyny zmian inwolucyjnych to odkładanie się złogów (m.in. w ścianach naczyń krwionośnych) oraz uszkodzenia wynikające z oddziaływań środowiska i trybu życia. Tryb życia i rodzaj diety to czynniki częściowo zależne od […]
W omawianej tu części życia D.B. Bromley (1974, drugie, me tłumaczone na polski wydanie) wyróżnia okres przedemerytalny (60—65), emerytalny (65—70) i starczy po 70 roku. Z. Falicki (1985) przyjmuje podział na wiek podeszły (60—74), starczy (75—89) i długowieczność powyżej 90 roku. Sprawność fizyczna i umysłowa jest w tych okresach bardzo niejednakowa i przy dobrym zdrowiu […]
