Rola mistrza, mentora, doradców

Dramatyzm debiutu w świecie dorosłych polega na tym, że łączy się on z podejmowaniem wielu najdonioślejszych w życiu decyzji, wymagających mądrości, która przychodzi dopiero z czasem w wyniku wielu doświadczeń. Mądrość rodziców traci pomocne znaczenie w warunkach szybkich przemian, które dezaktualizują to, co kiedyś wykazało skuteczność. Ponadto rady rodziców często noszą zbyt silne piętno opiekuńczej ostrożności i konserwatyzmu, by mogły konkurować z ponętnymi dla młodego człowieka pokusami działań na własną rękę. Najbardziej atrakcyjnym wzorem do naśladowania i doradcą staje się postać nazywana u nas niekiedy mistrzem. D.J. Levinson (1978) nazywa taką postać mentorem. Posiadanie mistrza uznaje się tradycyjnie za wyjątkowy dar losu, Levinson wszakże stawia sprawę zupełnie inaczej: znalezienie sobie mentora i nawiązanie oraz podtrzymywanie z nim stosunków jest wyjątkowo ważnym zadaniem rozwojowym młodego człowieka, powinno być przedmiotem jego specjalnej troski i zabiegów, gdyż chodzi tu o rzecz najwyższej wagi dla rozwoju. Posiadanie dobrego mentora sprzyja bowiem realizacji tak fundamentalnego zadania rozwojowego, jak sprecyzowanie i osiąganie celu nadrzędnego, nazywanego przez Levin- sona marzeniem życia. Ta „wizja stanu idealnego” —■ jeśli użyć terminologii W. Łukaszewskiego (1934) — wyraża się np. w pragnieniu zostania specjalistą, autorem znakomitego dzieła itp. Bez takiego celu życie może się okazać nie tylko mniej owocne, ale i bardziej uciążliwe w swej monotonii i odczuwanej z biegiem lat pustce. Główna rola mentora polega na pomocy moralnej i rzeczowej w realizacji owej osobistej wizji, a nieraz także na inspirowaniu ambitnych zamierzeń.