Według D. Levinsotna (1978) przedmiotem rozwoju są zmiany struktury życia człowieka, rozumianej jako podstawowy w da- rnnr> czasie wzorzec jego aktywności i powiązań z otoczeniem (bliższym wyjaśnieniem tego połcia zajmiemy się dalej). Rozwój polega na wielokrotnych przemianach struktury życia od wczesnego dzieciństwa po wiek starczy. Levinson podkreśla, że w odróżnieniu od teorii rozwoju umysłowego stworzonej przez J. Fiageta jego koncepcja odrzuca hierarchiczną gradację okremsów rozwoju. Poszczególnych okresów życia wraz z ich zmieniającą się strukturą nie należy jego zdaniem oceniać jako „wyższych” lub „lepszych” w porówananiu z innymi, gdyż każdy z nich gra swoją istotną rolę w pełnym cyklu życia jednostki. Levin- soin posługuje się tu przekonującą analogią do pór roku: możemy lubić wiosnę bardziej niż lato, lecz nie ma sensu mówić, że w cyklu kolejnych przemian wiosna jest „lepsza” lub lato „doskonalsze”.
Bodaj najbardziej odbiega od tradycyjnego rozumienia rozwoju przekonująca opinia R. Goulda (1978), który do ważnych przejawów rozwoju człowieka dorosłego zalicza wyzbywanie się pewnych nastawień, przekonań, oczekiwań, wyniesionych z dzieciństwa. A więc rozwój to nie tylko „przyrost”, lecz także nieraz „uwolnienie” się od czegoś, co w kolejnej fazie życia jest już anachronizmem.
