Wyżej omówione zostały niektóre dziedziny rozwoju dostępne dorosłym. Rozwój ten zmierzać może ku dość izolowanym i rozproszonym wynikom, takim jak podniesienie kwalifikacji zawodowych lub opanowanie jakiegoś hobby. Ale nieraz zostaje on podporządkowany wartościom i celom najwyższym, scalającym pojedyncze dążenia i podnoszącym rangę oraz pogłębiającym sens całego życia. W tej właśnie ewolucji ku dobrze ugruntowanym syntezom upatrywać można przejaw specyficznej przewagi wieku dojrzałego nad młodzieńczym. W młodości rozwój znajduje wyraz głównie w przyroście repertuaru dostępnych zachowań i sprawności ich przebiegu. Wiek dojrzały daje coraz skromniejsze pole do popisu w tej sferze. Jego potencjalną domeną są postępy i udoskonalenia w innych wymiarach: w kierowaniu życiem, nadawaniu mu wyższej jakości i harmonii, większej wartości i sensu. Należy tu także osiąganie wyżyn w rozwoju wewnętrznym, w ocenie zjawisk, w rozumieniu i przełamywaniu ograniczeń wyniesionych z wcześniejszych okresów życia. Przemiany takie, będące rozwojem ku pełniejszemu człowieczeństwu, są możliwe, lecz z wielu względów nie są, jak dotąd, powszechne. Ich wartość ponad- osobista polega na uzdolnianiu dorosłych do jednego z najdonioślejszych ich zadań, jakim jest wspomaganie rozwoju młodego pokolenia.
